Gezocht: excellent credit management!

|
Auteur:
4 min
Op de dag dat ik deze column schrijf, krijgen ruim vijftig scholen het predicaat ‘excellent’ uit handen van staatsecretaris Sander Dekker uitgereikt. Het bericht trekt mijn aandacht omdat het thema van het creditmanagement jaarcongres 2013 luidt: In search of excellence. Ik zit met de vraag hoe ik dat thema moet of mag duiden? Is het na 10 jaar creditmanager van het jaar verkiezingen wanhoop troef in 2013? Of duidt het thema van dit congres (toch een jubileum) op een niet aflatende ambitie het credit management verder te verbeteren? Een ambitie dat het VCMB als branchevereniging enorm aanspreekt. Of, en dat kan natuurlijk ook, is het thema ontstaan uit onverholen nieuwsgierigheid hoe te komen tot excellent credit management?

Laat ik eerst maar even terug gaan naar het bericht over die excellente scholen. Waarom krijgen zij dat predicaat? Wat zijn de criteria in het onderwijs? Laat ik ze maar even langslopen. Uiteraard staan de onderwijsprestaties op het lijstje maar dan wel in relatie tot de leerlingenpopulatie. Daarnaast dienen de scholen een heldere visie op onderwijs te hebben. De school dient zelf te beschikken over een zelflerend vermogen. Bovendien worden de omstandigheden waaronder de school werkt in ogenschouw genomen. Lijkt op een soort handicapregeling bij het golfen. En uiteraard de manier waarop een school zich onderscheidt, zoals aandacht voor excellentie en hoogbegaafde leerlingen.

Maar al lezend wordt mij duidelijk dat excellent niet synoniem is aan onderwijskundig de beste prestaties leveren. Immers, er staan scholen tussen die zich excellent mogen noemen, maar die niet de ranglijst aanvoeren als het gaat om de prestaties an sich. Niet dat ze slecht scoren, (men scoort gemiddeld goed), maar ze zijn niet bij uitstek de scholen met de meeste geslaagden of de hoogste gemiddelde cijfers op de eindlijsten. Nee, het is duidelijk een samenstel van factoren waardoor een school zich excellent mag noemen. Excellent zijn in het onderwijs gaat dus niet om onderwijskundige waardering maar om maatschappelijke waardering. Excellente scholen zijn dus scholen die erkenning krijgen voor het feit dat ze het beste uit hun leerlingen halen.

En nu maak ik graag weer het stapje naar de ‘search for excellence’ in het credit management. Zijn er parallellen te trekken tussen excellentie in het onderwijs en excellentie in credit management? Uiteraard zullen er resultaten moeten zijn. Welke resultaten dat zijn, zal veelal afhangen van de doelstellingen van de onderneming. Waarbij het wel zo is dat er resultaten zijn te benoemen die elke credit manager graag terugziet en resultaten die per branche kunnen verschillen en zelfs per onderneming benoemd kunnen worden. Maar als we de parallel met het onderwijs doortrekken zou het wel zo moeten zijn dat op basis van een benchmark de resultaten kunnen vergelijken waarbij afwijkingen gecompenseerd kunnen worden door verschillende uitgangspunten. Bijvoorbeeld: hogere afschrijvingen zouden gerelativeerd kunnen worden door het feit dat de onderneming werkzaam is in kansarme gebieden of branches met een hoog risico.

Vervolgens moet de onderneming een duidelijke visie neerleggen wat credit management is en hoe credit management binnen de onderneming gestalte moet krijgen. En wat misschien nog wel belangrijker is: de onderneming moet in staat zijn het credit management te ontwikkelen en aan te passen op basis van de veranderende behoefte van de onderneming en de staat van de economie. Waarbij vernieuwing een belangrijke bijdrage levert aan het onderscheidend vermogen van het credit management van de organisatie. Die vernieuwing kan zitten in het proces en de middelen die een organisatie inzet. Maar ook in de visie op het credit management en hoe zij credit management inzet in haar marktsegment. Een excellente credit manager haalt het beste uit de organisatie ten behoeve van het credit management. Een excellente credit manager haalt het beste uit haar toeleveranciers ten behoeve van het credit management.

In die zin laat de historie van de verkiezing van de credit manager van het jaar ook een mooie ontwikkeling zien. Zo is er een verschuiving te zien in het type kandidaten dat wordt gekozen. De eerste jaren waren het de persoonlijkheden, de bekenden in het vak om het maar eens zo te zeggen. Vervolgens zijn er kandidaten gekozen die vooral nieuwe middelen hebben ingezet of een invulling aan de middelen hebben gegeven dat vernieuwend was in het credit management. De laatste jaren gaat het vooral om credit managers die het beste uit hun organisatie halen ten behoeve van het credit management en vice versa. Eenzelfde ontwikkeling heeft ook de jurering en het proces tot de uiteindelijke verkiezing doorgemaakt. Van jurering door mensen betrokken bij het vak naar jurering door mensen uit het vak, nota bene de voorgaande winnaars. En vorig jaar zelfs door het publiek, de bezoekers van het jaarcongres. Er is niet alleen een case beschrijving maar ook een plenaire verdediging van de kandidatuur. Dergelijke case presentaties bieden een mooie doorkijk naar de omstandigheden van een organisatie, de resultaten van het credit management en last but not least hoe het credit management is verankerd in de organisatie. Deze search for excellence leidt tot een finale. Want uiteindelijk blijft de meest aansprekende case met de manager over en dat leidt tot verkiezing van de credit manager van het jaar. Dus het mooie van de verkiezing van de credit manager van het jaar is het eigenlijk het gebeuren om de verkiezing heen. Het podium dat geboden wordt aan het vak. Excellent credit management is wat mij betreft dan ook niet voorbehouden aan één organisatie of één credit manager. Ik zou naar analogie van het predicaat voor excellente scholen willen zeggen: De cases die voorbij komen zijn een voorbeeld voor alle credit managers. Ze dagen de anderen uit om de lat ook hoog te leggen en het predicaat excellent credit management te bemachtigen.

In die zin vervult de verkiezing van de credit manager van het jaar een belangrijk rol in de search voor excellence. Het proces en de case presentaties maken duidelijk dat er niet één norm is voor excellent credit management. Het geeft voorbeelden en ideeën en het zet aan tot discussie. Het stimuleert aanstormend talent om de volgende stap te zetten. Het motiveert credit managers om vernieuwing niet uit de weg te gaan.

Dus eigenlijk ben ik er wel uit: het thema voor 2013 is zeker geen teken van wanhoop. Al zie ik wel dat het lastig is om mooie aansprekende cases voor het voetlicht te krijgen. Een search for excellence spreekt van ambitie. Het gaat om een niet aflatende inzet om de professie op een hoger plan te brengen. Het spreekt ook van de overtuiging dat we er nog niet zijn en dat het nog beter moet en kan. Dat is mooi. En dat is ook het streven van het VCMB. Het kan en moet beter. Dus:blijven zoeken naar het excellente credit management. En elk jaarcongres brengt ons weer een stapje verder in dat zoekproces!

Dit artikel is gepubliceerd in Jaarboek Creditmanagement, Best Practices 2013.