Wat is de juridische waarde van de Informatiecode Elektriciteit en Gas?

|
Auteur:
3 min
De Informatiecode Elektriciteit en Gas beschrijft ondermeer hoe leveranciers en netbeheerders in bepaalde situaties, zoals in geval van een in- of uithuizing, een switch of einde levering, dienen te handelen. De wettelijke grondslag voor de informatiecode vloeit voort uit de Elektriciteitswet en de Gaswet. Maar wat is eigenlijk de juridische waarde van deze Informatiecode in de praktijk en kunt u er als leverancier of netbeheerder met succes een beroep op doen jegens uw afnemers?

Op grond van artikel 54 lid 1 van de Elektriciteitswet en artikel 22 lid 1 van de Gaswet dienen leveranciers, netbeheerders en meetbedrijven gezamenlijk aan de raad van bestuur van de NMa een voorstel te zenden voor de door hen jegens elkaar en afnemers te hanteren voorwaarden met betrekking tot de administratieve processen. De Informatiecode Elektriciteit en Gas is hiervan een uitvloeisel. De meest recente versie van deze code dateert van 16 augustus 2012 en kunt u inzien via de website van de Energiekamer.

De diverse codes, zoals de Informatiecode, technische codes en de tarievencode, betreffen algemeen verbindende voorschriften die zijn vastgesteld door de NMa. Kenmerkend voor algemeen verbindende voorschriften is dat hiertegen in beginsel geen bezwaar en beroep mogelijk is. Voor de elektriciteitswet en gaswet geldt hierop een uitzondering, want belanghebbenden kunnen tegen besluiten van de NMa tot vaststelling van codes in beroep bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb).

Of afnemers gebonden zijn aan hetgeen is bepaald in de Informatiecode, en eventuele andere codes, volgt niet eenduidig uit jurisprudentie. De geschillencommissie Energie en Water heeft een aantal keren geoordeeld dat de diverse codes, waaronder de Informatiecode, marktafspraken bevatten tussen leveranciers en netbeheerders en dat afnemers hieraan niet gebonden kunnen zijn. Volgens de geschillencommissie zou een afnemer slechts gebonden zijn aan hetgeen in de overeenkomst met de leverancier en/of netbeheerder staat beschreven en in de eventueel daarop van toepassing zijnde algemene voorwaarden.

Het CBb heeft in rechtsoverweging 5.2 van haar uitspraak van 4 september 2002 (LJN AE8312), omtrent het vaststellen van de voorwaarden in de codes, als volgt overwogen:

‘Aldus strekken de voorwaarden ertoe onder meer aan afnemers zekerheid te verschaffen omtrent enerzijds de verplichtingen die netbeheerders jegens hen hebben en anderzijds de verplichtingen die zij zelf jegens netbeheerders hebben.’

Hieruit zou kunnen worden geconcludeerd dat het CBb in elk geval van oordeel is dat ook afnemers gebonden zijn aan hetgeen in de codes, en dus ook in de Informatiecode, staat beschreven. Een en ander volgt mijns inziens ook uit de tekst van artikel 1.1.1 van de Informatiecode dat de werkingssfeer van de code beschrijft. Dat artikel luidt immers als volgt:

‘Deze regeling bevat de voorwaarden met betrekking tot de wijze waarop netbeheerders, leveranciers, programmaverantwoordelijken, meetverantwoordelijken en afnemers zich gedragen ten aanzien van de administratieve processen en de uit te wisselen informatie daaromtrent tussen marktpartijen onderling.’

De in de Informatiecode beschreven processen worden doorgaans door netbeheerders en leveranciers gevolgd. In die gevallen waarin men conform de Informatiecode gegevens van de afnemer verlangt, is het verstandig om een en ander goed te documenteren en te bewaren. Indien een afnemer bijvoorbeeld niet reageert op schriftelijke verzoeken tot opgave van de meterstanden, kan het in een gerechtelijke procedure handig zijn indien u dan kopieën kunt overleggen van de brieven die u hierover aan de afnemer heeft gestuurd, waaruit blijkt dat u de afnemer heeft gewaarschuwd dat, indien hij geen meterstanden opgeeft, dit leidt tot een schatting van de meterstanden. Uitgangspunt is immers dat de afnemer zoveel mogelijk moet worden afgerekend op basis van hetgeen hij feitelijk heeft verbruikt. Maar indien u kunt aantonen dat de afnemer heeft verzuimd te reageren op verzoeken tot het doen van opgave van de meterstanden, dan bent u op grond van de Informatiecode gerechtigd om uit te gaan van de door de netbeheerder geschatte meterstanden. Uiteraard is het ook verstandig om de bevoegdheid tot schatting van de meterstanden op te nemen in uw algemene voorwaarden. De rechter zal in die gevallen eerder de verantwoordelijkheid en het risico neerleggen bij de afnemer.

Gezien het voorgaande zou het mijns inziens onterecht zijn indien een rechter oordeelt dat een afnemer niet gebonden is aan de voorwaarden zoals beschreven in de Informatiecode. Het betreft hier immers een algemeen verbindend voorschrift dat voortvloeit uit de Elektriciteitswet en de Gaswet.

Mijn advies is om de wijze waarop u als leverancier of netbeheerder handelt bij een uithuizing, switch of einde levering, zoveel mogelijk te beschrijven in de overeenkomst en/of in uw algemene voorwaarden. Een en ander dient in overeenstemming te zijn met de Informatiecode. Als leverancier en netbeheerder bent u immers gehouden te handelen conform hetgeen in de Informatiecode is bepaald.

Mocht u vragen hebben over dit onderwerp, neem dan gerust telefonisch contact op met mr. Marielène de Ruijter-van den Brand via telefoonnummer +31 (0)413 31 17 83.