Wat is pandrecht?
Pandrecht is een zekerheidsrecht dat gevestigd kan worden op roerende zaken en vermogensrechten. Wanneer u als ondernemer geld uitleent, wilt u graag de zekerheid dat de lening wordt terugbetaald. Om zekerheid te krijgen kunt u om een pandrecht vragen op eigendommen van de leningnemer. Wanneer de leningnemer niet voldoet aan zijn verplichtingen, dan bent u als pandhouder gerechtigd om de eigendommen waarop pandrecht rust te verkopen.
Er zijn twee vormen van pandrecht: vuistpand en stil pandrecht. Pandrecht is een veelgebruikte en sterke vorm van zekerheidsrecht.
Waarop kun je pandrecht vestigen?
Een pandrecht kan worden gevestigd op roerende zaken en vermogensrechten. Dit in tegenstelling tot het hypotheekrecht, dat wordt gevestigd op onroerende zaken. Zo kunt u pandrecht vestigen op inventaris, voorraad, aandelen, vorderingen, auto’s, machines, schilderijen, horloge, paard, goodwill of software.
Welke vormen van pandrecht op roerende zaken zijn er?
Bij roerende zaken kan er onderscheid worden gemaakt tussen twee vormen van pandrecht. Er kan worden gekozen voor een vuistpand, waarbij de verpande zaak wordt overgedragen aan de pandhouder. De pandhouder mag de zaak dan onder zich houden totdat de openstaande vordering is voldaan. Dat is bijvoorbeeld goed denkbaar bij een pandrecht op schilderijen, horloges of een oldtimer.
Wordt het pandrecht gevestigd op zaken die worden gebruikt binnen het bedrijf van de leningnemer, zoals machines of inventaris, dan kan het lastig zijn om de zaken over te dragen aan de pandhouder. In dat geval kan er worden gekozen voor een stil pandrecht (ook wel bezitloos pandrecht genoemd). De leningnemer mag het verpande zaken dan zelf onder zich houden. De pandhouder kan de leningnemer vragen de zaken alsnog aan de pandhouder af te geven, als de leningnemer niet meer aan zijn betaalverplichtingen voldoet of dreigt te voldoen.
Hoe werkt pandrecht op vorderingen?
Bij een pandrecht op vorderingen zijn er twee verschillende vormen, namelijk een openbaar pandrecht en een stil pandrecht. Bij een openbaar pandrecht wordt er aan de debiteur van de verpande vordering medegedeeld dat er alleen nog maar betaald mag worden aan de pandhouder. De debiteur van de verpande vordering is er dan dus mee bekend dat er sprake is van een verpanding. Als dat niet wenselijk is, of als er bijvoorbeeld een grote debiteurenportefeuille wordt verpand, dan kan er worden gekozen voor een stil pandrecht. Het pandrecht wordt dan niet aan de debiteur(en) van de verpande vorderingen meegedeeld. Dat gebeurt pas als de leningnemer niet aan zijn betaalverplichtingen voldoet of dreigt te voldoen.
Hoe wordt een pandrecht gevestigd?
Het pandrecht kan worden gevestigd door middel van een notariële akte. Daarnaast kan het pandrecht ook worden afgesproken in een gewone overeenkomst, maar deze moet dan wel worden geregistreerd bij de Belastingdienst. Door de registratie bij de Belastingdienst kan er makkelijker worden vastgesteld wanneer het pandrecht is gevestigd.
Onze advocaten kunnen u helpen met het opstellen van een pandakte of pandrecht verwerken in uw overeenkomst. Neem gerust contact met ons op voor meer informatie.
Wat zijn de voordelen van het vestigen van pandrecht?
Het vestigen van pandrecht brengt een aantal voordelen met zich mee wanneer de pandgever niet aan de verplichten voldoet:
Tussenkomst rechter niet nodig
Bij pandrecht geldt een zogenaamde ‘parate executie’. Dat wil zeggen dat u direct de goederen kunt verkopen wanneer de pandgever niet aan zijn verplichten voldoet. U hoeft dan niet eerst een rechter in te schakelen, wat zonder een pandrecht wel het geval zou zijn. Met een pandrecht kunt u dus sneller en efficiënter handelen wanneer betaling uitblijft.
Voorrangspositie in een faillissement
Wanneer u een pandrecht heeft gevestigd, bent u een ‘separatist’ in het geval van een faillissement of schuldsanering. Dat betekent dat u als pandhouder kunt handelen alsof er geen faillissement is. Vaak blijft er in een faillissement weinig over voor de schuldeisers, u hoeft daar in ieder geval niet op te wachten.
Hoe kun je pandrecht uitwinnen?
Wanneer de leningnemer de lening niet betaalt, kunt u het pandrecht uitoefenen. Hiervoor moet er sprake zijn van verzuim. Een partij kan in verzuim zijn als er een ingebrekestelling is gestuurd waar niet op gereageerd is of als een eerder afgesproken termijn niet wordt nagekomen. De manier waarop u het pandrecht kunt uitwinnen is afhankelijk waar een pandrecht op gevestigd heeft.
Uitoefenen pandrecht met openbare verkoop
Bij een pandrecht op roerende zaken geldt als uitgangspunt dat de verkoop op een openbare veiling moet plaatsvinden. Dit traject wordt in werking gezet door een deurwaarder of notaris.
Uitoefenen pandrecht met onderhandse verkoop
Het is echter ook mogelijk om het onderpand onderhands te verkopen, mits de voorzieningenrechter daar toestemming voor geeft. Ook kan de pandhouder samen met de leningnemer afspreken dat er niet in het openbaar maar op een andere wijze wordt verkocht. Bij een pandrecht op winkelvoorraad kunnen de pandhouder en de leningnemer bijvoorbeeld afspreken dat de voorraad vanuit de winkel wordt verkocht, maar de opbrengst naar de pandhouder gaat.
Uitoefenen pandrecht op vorderingen
Bij een pandrecht op vorderingen geldt dat u de verpande vorderingen kunt incasseren. De opbrengst mag u gebruiken om uw vordering mee te betalen.
Hoe werkt pandrecht bij een faillissement?
Wanneer de leningnemer failliet gaat, kunt u als pandhouder handelen ‘alsof het faillissement er niet was’. U mag overgaan tot uitwinning van het pandrecht. Dit betekent dat u het onderpand mag verkopen en uw vordering op de opbrengst mag verhalen. U hoeft de opbrengst niet te delen met de gezamenlijke schuldeisers van de failliete partij.
Wanneer vervalt pandrecht?
Het pandrecht vervalt zodra de verplichting waaraan het pandrecht verbonden is, is voldaan. Dus wanneer het pandrecht is verbonden aan een lening, vervalt het pandrecht zodra deze lening is afgelost.
Hulp van pandrecht advocaten
Heeft u geld uitgeleend en wilt u graag een pandrecht vestigen, maar weet u niet goed hoe u dit moet aanpakken? Heeft u een standaard pandakte die u graag eens juridisch wilt laten screenen? Of heeft u hulp nodig bij het uitwinnen van een pandrecht? Neem dan gerust contact op met ons. Onze advocaten hebben specialistische kennis op het gebied van pandrecht en andere zekerheden.
CONTACTFORMULIER
 | Jeroen de Kort Legal counsel |
